Pesach - Joods Paasfeest

Joods Paasfeest of Feest van de ongezuurde broden

Pesach, ook bekend als het lentefeest, vrijheidsfeest of matzefeest is een van de belangrijkere feesten in het jodendom. Met Pesach herdenkt men de joodse slavernij in Egypte en de uittocht uit Egypte ('Exodus') en daarmee de bevrijding van de slavernij.
Terwijl Mozes als schaapherder werkzaam is, heeft hij een ontmoeting met God, die vertelt dat zijn naam JHWH (“Ik Ben”) is en die hem de opdracht geeft naar de farao te gaan en de vrijlating van de Israëlieten te eisen. God zal de farao zo treffen met plagen dat hij uiteindelijk toe zal geven. Tien plagen zijn nodig om de Israëlieten vrij te krijgen.
In het Joodse Paasfeest staat de Haggadah, het relaas van de uittocht uit Egypte centraal.

De uittocht - Exodus

De avond voor de uittocht werd de Pesachtraditie ingesteld, gesteund door voorschriften die Mozes had gekregen (hoofdstuk 12): men moest met een bosje hysop bloed van een 'vlekkeloos' geslacht lam smeren op beide deurposten en de bovendorpel; men moest staande en met reiskleren aan een maaltijd nuttigen van ongezuurd brood, en het gebraden vlees van het offerdier. Het Pesach moest thuis, en famille, gevierd worden en geen stukje vlees mocht naar buiten gebracht worden. Er mocht geen been van het dier gebroken worden. Heel Israël moest dit vieren.
De broodkoeken waren ongezuurd omdat het volk haastig moest vertrekken, zonder te kunnen wachten tot het deeg gerezen en volgens gewoonte bereid was (Ex.12: 39). Het moest 's avonds of 's nachts worden gegeten omdat het "een nacht van waken ter ere van de Here" (Ex.12:42) zou zijn, omdat Hij hen die nacht Egypte had uitgeleid.

Sederavond

Pesach duurt zeven of acht dagen en begint met een sederavond. Op deze sederavond worden teksten uit de Haggada gelezen, een boekje met uitleg over de gebeurtenissen voor en tijdens de uittocht. Er worden liederen gezongen, de vier vragen worden gesteld (waarom eten wij anders dan alle avonden matze; waarom zitten wij anders dan alle andere avonden niet rechtop; waarom is deze avond zo anders dan alle andere avonden; en waarom eten we anders dan alle andere avonden bittere kruiden), er worden vier bekers wijn (of druivensap) gedronken en een maaltijd (de sedermaaltijd) wordt genuttigd volgens een vrij vast patroon. Gedurende de hele Pesachweek, mag men volgens de religieuze voorschriften geen gerezen voedsel eten. In plaats van regulier brood eet men matzes oftewel 'ongerezen' broden.

Christelijke Pasen

Het christelijke Pasen is geïnspireerd op het joodse Pesach en het vroegere lentefeest — dat dus aan de basis van beide ligt — hoewel met een nieuwe symboliek rond de kruisiging en wederopstanding van Jezus.